Coraz zimniejsze noce i poranki, temperatura spadająca poniżej 0 stopni Celsjusza – to jasne sygnały, że rozpoczęliśmy sezon grzewczy. By zima przebiegła komfortowo i bezpiecznie trzeba się do niej dobrze przygotować. I nie chodzi wyłącznie o zakup opału.
Utrzymanie komina w czystości jest istotne nie tylko ze względów estetycznych. Drożne przewody kominowe to również większa efektywność cieplna i gwarancja uniknięcia mandatu. Jednak najważniejszym argumentem, przemawiającym za regularnym czyszczeniem komina, są kwestie zdrowia i życia domowników. Tylko czysty komin jest bezpieczny.
Czyszczenie komina a przepisy
Prawo jest w tej kwestii jednoznaczne. Zgodnie z obowiązującymi normami, właściciele i zarządcy nieruchomości podlegają dwóm obowiązkom: czyszczenia oraz przeglądu kominów.
Na mocy paragrafu 34 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 Nr 109 poz. 719 i Dz.U. 2019 poz. 67), w obiektach lub ich częściach, w których odbywa się proces spalania należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych.
Dodatkowo, zarówno mieszkania w bloku jak i budynki jednorodzinne podlegają obowiązkowym kontrolom kominiarskim. Mówi o tym art. 62 ust. 1 ustawy Prawo budowlane (Dz.U. 2013 poz. 1409), nakładając obowiązek kontrolowania przewodów kominowych – dymowych, spalinowych i wentylacyjnych.
Jak często czyścić komin i robić przegląd instalacji?
Częstotliwość czyszczenia komina została dokładnie określona we wspomnianym wyżej rozporządzeniu. Uzależniona jest ona od rodzaju opału. W domach opalanych paliwem stałym jak: węgiel, ekogroszek czy drewno, czyszczenie komina należy wykonać co najmniej raz na kwartał. Nieco rzadziej, bo raz na pół roku należy czyścić komin i przewody w domach opalanych gazem, olejem lub innym paliwem ciekłym.
Przeglądy kominiarskie powinny być natomiast wykonywane przynajmniej raz w roku.
Komu to zlecić?
Kompetencje i kwalifikacje osób wykonujących przeglądy i czyszczenie komina również określają przepisy. Jeśli chodzi o kontrolę sprawności przewodów wentylacyjnych, dymowych i spalinowych – może ją przeprowadzić wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia mistrza kominiarskiego lub uprawnienia budowlane. Podobnie jest w przypadku czyszczenia komina. W budynkach wielorodzinnych może to zrobić osoba posiadająca co najmniej specjalizację czeladnika kominiarskiego.
W przypadku budynków jednorodzinnych czyszczenie komina nie wymaga wzywania specjalisty. Może je wykonać właściciel lub zarządca budynku.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów
Co grozi za lekceważenie obowiązujących zasad?
Za brak ważnego przeglądu kominiarskiego właściciel domu może zostać ukarany mandatem w wysokości 500 zł, nałożonym przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Ukarany może zostać również właściciel, który wykonał przegląd, ale nie zastosował się do zawartych w nim zaleceń i np. nie usunął niezgodności. Traktowane jest to jak wykroczenie i może być karane grzywną, ale również karą pozbawienia wolności. Organem orzekającym jest w tym przypadku sąd rejonowy.
Grzywna pieniężna grozi również właścicielom, którzy nie wypełnili obowiązku terminowego czyszczenia komina.
Kary finansowe są jednak najmniej dotkliwe, w porównaniu z pozostałymi konsekwencjami, jakie niesie ze sobą rezygnacja z usług kominiarza.
Dlaczego czyszczenie komina i przeglądy są takie ważne?
Kontrole kominiarskie są konieczne z wielu względów:
Bezpieczeństwo
Następstwem niewykonania kontroli przewodów oraz czyszczenia komina może być nieprawidłowe działanie całego systemu grzewczego. Gromadzące się w kominie zanieczyszczenia mogą powodować wzrost temperatury do 1600 stopni Celsjusza, czego skutkiem może być samozapłon. Spalanie sadzy przebiega bardzo gwałtownie i może doprowadzić do pęknięcia komina, ścian lub pożaru całego obiektu.
Ubezpieczenie
Brak dokumentów potwierdzających terminowe czyszczenie komina i wykonanie przeglądu może skutkować odmową wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela w przypadku pożaru. Może on bowiem uznać, że właściciel nieruchomości popełnił rażące zaniedbanie i nie wypełnił ciążących na nim obowiązków.
Środowisko
Nieczyszczony komin wytwarza wiele groźnych produktów spalania (nieutlenione związki wodoru i siarki). Ulatniają się one z komina w postaci czarnego dymu o przykrym zapachu, który niszczy środowisko i przyczynia się do powstawania smogu.
Efektywność spalania
To właściwy ciąg kominie odpowiada za dostarczanie powietrza do komory spalania. Gdy jest niezupełne, jego efektywność spada. Czas na uzyskanie właściwej temperatury wydłuża się, co powoduje większe zużycie opału, czyli wyższe koszty.
Teoria a praktyka
Mimo ogromnych zagrożeń, jakie niesie ze sobą unikanie regularnych przeglądów czy czyszczenia komina, uregulowania w tej kwestii są powszechnie lekceważone. Przodują w tym zwłaszcza właściciele domów jednorodzinnych. W praktyce mało który z nich czyści komin regularnie, a niektórzy nie robią tego wcale. Właściciele domów rzadko kiedy przejmują się też przeglądami. W efekcie, co roku, w sezonie grzewczym dochodzi do licznych pożarów czy zatruć. Z danych Państwowej Straży Pożarnej wynika, że takie sytuacje nie są rzadkością. Tylko w 2018 roku co 11 pożar spowodowany był zapaleniem się sadzy w kominie.
Uwaga na nieuczciwych kominiarzy
Lekceważenie przepisów to nie jedyne zagrożenie. Kolejnym problemem są też nieuczciwi kominiarze. Ich liczba rośnie lawinowo, wraz ze zbliżaniem się sezonu grzewczego. Ograniczają się zwykle do wystawienia zaświadczenia o wykonanym przeglądzie, często nie zaglądając nawet do komina. Nie warto iść drogą na skróty, bo dla właściciela obiektu skutki tego mogą być opłakane. Warto też sprawdzić, czy dana osoba ma odpowiednie kwalifikacje.
„Prawdziwy” kominiarz powinien posiadać legitymację mistrza kominiarskiego i przynależeć do Korporacji Kominiarzy Polskich. Informacje można zweryfikować w urzędzie miasta lub w cechu rzemiosł.
Jak powinien wyglądać prawidłowo wykonany przegląd kominiarski?
Rozpoczyna się od sprawdzenia drożności, przebiegu i szczelności przewodów kominowych. Nie zawsze wiąże się to z koniecznością wejścia na dach. Nowoczesne narzędzia kominiarskie, jak np. specjalne szczotki na kołowrotkach, pozwalają wyczyścić komin z dołu. Podczas przeglądu powinien być również sprawdzony nawiew oraz wywiew, a także to, czy komin i wszelkie podłączenia wykonane są z odpowiedniego materiału. Przegląd kończy wydanie protokołu z informacjami o prawidłowościach lub ewentualnych błędach, które właściciel ma obowiązek naprawić możliwie jak najszybciej.
Ile kosztuje przegląd i czyszczenie komina?
Zastanawiasz się, ile za przegląd i czyszczenie komina policzy kominiarz? Cena usługi zależy od kilku czynników:
- rodzaj budynku,
- ilość kondygnacji,
- rodzaj przewodu kominowego,
- zakres usługi,
- lokalizacja.
Średni koszt czyszczenia komina z jego sprawdzeniem to około 150-200 zł – raz w roku. Samo czyszczenie, które trzeba wykonać częściej to wydatek ok. 50 zł. Biorąc pod uwagę, że w tej cenie „kupujemy” bezpieczeństwo własne i bliskich, są to bardzo nieduże koszty. Tym bardziej nie warto na tym oszczędzać.
Czyszczenie komina – przez kominiarza, czy samodzielnie?
Zgodnie z przepisami właściciele domów jednorodzinnych czyszczenie komina mogą wykonać samodzielnie. Czy warto to robić? Jeśli sadza jest sucha i sypka, można podjąć takie ryzyko, ale trzeba wyposażyć się w odpowiednie narzędzia. Absolutne minimum to szczotka kominiarska, proszek do czyszczenia oraz lina. Koszt ich zakupu będzie prawdopodobnie wyższy niż koszt usługi wykonanej przez kominiarza. Samodzielne czyszczenie komina wiąże się też z niedogodnościami wynikającymi z konieczności wejścia na dach. Jeśli ktoś nie czuje się na siłach albo zauważy, że zamiast sadzy w kominie jest gęsta i lepka smoła, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie wynajęcie kominiarza. On zrobi to szybciej i lepiej.
Jeśli nie pamiętasz kiedy ostatnio wzywałeś kominiarza, to najlepszy moment, żeby to zrobić. Nie zostawiaj tego na ostatni moment. Zanim sezon grzewczy „rozkręci się” na dobre, zamów przegląd oraz czyszczenie komina. Termin warto zapisać w kalendarzu i pilnować, by kolejne przeglądy odbywały się regularnie. Bo tylko czysty komin to bezpieczny komin.