Polskie powietrze od lat znajduje się w niechlubnej czołówce pod kątem największych zanieczyszczeń w Europie (raport Europejskiej Agencji Środowiska – Air Quality in Europe 2020). Zwłaszcza w sezonie grzewczym coraz trudniej oddychać pełną piersią. Na pojawienie się pierwszych mrozów reagujemy błyskawicznie – dorzucamy do pieca, żeby nie zmarznąć. W efekcie wystarczy kilka dni, by doprowadzić do gigantycznego wzrostu poziomu zanieczyszczeń.
Co nas truje
Winnych warto szukać we własnej kotłowni i garażu. Na szczęście coraz więcej osób ma świadomość, że największy wpływ na pojawienie się smogu mamy my sami – nawet 40% szkodliwego pyłu PM10 pochodzi z kominów naszych domów (dane Institute for Security, Energy and Climate Studies). Kończy się też czas społecznego przyzwolenia na palenie byle czym i byle jak. Wszyscy (a na pewno większość) chcemy czystego powietrza i zastanawiamy się czym palić i jak palić, żeby nie zatruwać siebie i innych.
W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania odnawialnymi źródłami energii. Jednak powiedzmy sobie szczerze – instalacja pompy ciepła, fotowoltaiki czy podciągnięcie do działki gazociągu to bardzo wysokie koszty, na które nie każdy może sobie pozwolić. Z drugiej strony, wciąż dużym zainteresowaniem cieszy się ekogroszek. To paliwo pozwala efektywnie ogrzać dom, nie nadwyrężając domowego budżetu. A co z ekologią? Czy opał, który jest produkowany z węgla może być przyjazny środowisku? Udowodnimy, że tak.
Co decyduje o tym, że ekogroszek jest ekologicznym paliwem
Wybierając ekogroszek jako źródło ciepła warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Decydują one nie tylko o efektywności spalania, ale również o wpływie na środowisko.
Proces produkcji
Ekogroszki produkowane są z węgla, jednak nie można tych paliw „wrzucać do jednego worka”. Po pierwsze, do produkcji ekogroszku wybierany jest wyłącznie węgiel najwyższej jakości. Charakteryzuje się niską zawartością siarki i popiołu. Dopiero po wstępnej selekcji jest poddawany dalszej, wieloetapowej obróbce. Jej celem jest wyselekcjonowanie groszków o odpowiednim rozmiarze, wartości opałowej czy wilgotności. Wolny od zanieczyszczeń opał to czyste spalanie, nie stawiajmy więc znaku równości między zwykłym węglem, a produkowanym z niego ekogroszkiem.
Przeczytaj też: Jak powstaje ekogroszek w Grzeje mnie to
Spalanie
Ważne jest nie tylko to, czym palimy, ale również w czym. Stare piece węglowe to już przeżytek. Zgodnie z przepisami ich właściciele mają obowiązek wymiany starych kotłów na nowe. Szczegółowe terminy i warunki wymiany regulują uchwały antysmogowe dla poszczególnych miast i regionów. Wielu posiadaczy kotłów 3 i 4 klasy oraz tzw. kotłów pozaklasowych już zdecydowało się na zastąpienie ich nowszymi modelami. Ci, którzy wciąż mają w kotłowni tzw. kopciuchy, nie powinni zwlekać. Zwłaszcza, że na wymianę pieca można otrzymać dotację w ramach rządowego programu Czyste powietrze.
Wymiana wszystkich kotłów na nowe zajmie jeszcze trochę czasu. Cieszy natomiast fakt, że starych pieców nie można już (legalnie) kupić. Do sprzedaży dopuszczone są jedynie kotły 5 klasy.
Są to nowoczesne urządzenia grzewcze, których nie sposób porównywać z kotłami klasy 3 czy 4. Nie chodzi wyłącznie o łatwość obsługi czy komfort. Kotły na ekogroszek klasy 5 charakteryzują się wysoką sprawnością i niską emisyjnością, spełniając wymagania europejskiej dyrektywy Ecodesign oraz polskiej ustawy antysmogowej. Nie mają więc nic wspólnego ze starymi „kopciuchami”, które przyczyniały się do powstawania smogu. Warto wiedzieć, że kotły klasy 5 przystosowane są tylko do spalania ekogroszku o odpowiedniej frakcji – od 5 do 25 mm. Taki produkt zawiera najmniej szkodliwego miału. Zbyt małe groszki mają też znacznie mniejszą wartość opałową i przyczyniają się do większej emisji pyłu.
Jakość ekogroszku
To, co wydobywa się z kominów zależy w dużym stopniu od tego, co zostało wrzucone do pieca. Każdy, kto kupując opał, szuka najtańszych okazji, musi mieć świadomość, że dorzuca przysłowiowe 5 groszy do globalnego problemu, jakim jest smog. Tylko palenie wysokiej jakości ekogroszkiem może być bezpieczne dla powietrza. W jaki sposób rozpoznać czy opał jest dobry, czy nie? Kupując w stacjonarnym składzie można co prawda wziąć go do ręki i obejrzeć, ale tak naprawdę niewiele to da. W ten sposób można co najwyżej ocenić jego wilgotność i rozmiar. Tego, co jest naprawdę ważne, nie da się zweryfikować na oko. Trzeba zaufać sprzedawcy, co łatwe nie jest, bo absolutnie każdy będzie przekonywał, że to jego ekogroszek jest najlepszy. Klient ma jednak prawo domagać się informacji na temat kluczowych parametrów opału. Jeśli sprzedawca nie chce ich podać, zasłaniając się brakiem czasu czy dużą kolejką – najpewniej ma coś do ukrycia. Inaczej jest przy zakupie ekogroszku online – taka forma daje więcej czasu na dokładne sprawdzenie parametrów i porównanie cen u różnych sprzedawców.
Ekologiczne spalanie ekogroszku – na co zwrócić uwagę
Kaloryczność
Jeśli opał ma być ekologiczny, musi palić się efektywnie. Ekogroszek o wysokiej kaloryczności to mniejsze zużycie, mniejsza emisja i… oszczędności w domowym budżecie, pod warunkiem, że temperatury są naprawdę zimowe. W cieplejsze dni wysokoenergetyczny ekogroszek nie sprawdzi się, gdyż jego potencjał nie zostanie do końca wykorzystany. Lepszym wyborem będzie ekogroszek o kaloryczności na poziomie 23-26 MJ/kg. Przy wyższych temperaturach sprawdzi się idealnie, ale uwaga – przy dużych mrozach jego zużycie będzie błyskawiczne. Dlatego warto rozplanować siły i kupić paletę mieszaną, z ekogroszkiem o różnej kaloryczności, która pozwoli palić skutecznie bez względu na skoki temperatur.
Zawartość siarki
Im wyższy poziom tego pierwiastka, tym więcej dwutlenku siarki ulotni się podczas spalania. Ten gaz nie tylko nieprzyjemnie pachnie, ale jest też szkodliwy dla dróg oddechowych, zagraża bezpieczeństwu fauny i flory. Warto wiedzieć, że siarka wpływa też na szybsze niszczenie kotła. By uniknąć napraw i wymiany, warto kupować ekogroszek o zawartości siarki poniżej 2%.
Ekogroszek – nie taki diabeł straszny
Problem zanieczyszczonego powietrza dotyczy nas wszystkich i jest jak najbardziej realny. Trzeba mieć świadomość, że jego jakość w dużej mierze zależy od nas samych.
Rozumiemy i popieramy nowoczesne rozwiązania, oparte na odnawialnych źródłach energii. Wiemy jednak, że póki co nie są one osiągalne dla każdego, w przeciwieństwie do ekogroszku. To tanie i łatwo dostępne paliwo. Przy odpowiednim sposobie palenia może skutecznie zminimalizować problem smogu i zanieczyszczeń powietrza.
Mimo, że coraz więcej osób pali ekogroszkiem efektywnie, bez dymu, przykrego zapachu i emisji szkodliwych substancji, to stereotypowa opinia o węglu ma się u nas wciąż bardzo dobrze. Dla wielu osób „czarne złoto” to wciąż synonim zacofania, brudu, smogu i wszelkich chorób.
Tymczasem palenie ekogroszkiem naprawdę może być eko. Wymiana starych kotłów na nowoczesne piece wydaje się być lepszym i przede wszystkim tańszym rozwiązaniem, niż radyklane rozwiązania polegające na wprowadzaniu całkowitego zakazu palenia węglem.
Dobrze, że pojawiają się regulacje generujące zmiany, które są bardzo potrzebne. Warto jednak pomyśleć, co my sami możemy zrobić, aby poprawić jakość powietrza, którym oddychamy.
W działania antysmogowe można włączyć się poprzez edukowanie siebie i swoich bliskich, dbanie o odpowiedni poziom izolacji domów (słabe ocieplenie jest przyczyną dużych strat ciepła i większego zużycia opału) czy kupowanie dobrego opału od sprawdzonego sprzedawcy. I do tego Państwa gorąco zachęcamy!