Z wyglądu przypomina granulowaną paszę dla zwierząt. Te jasne, niewielkie granulki o podłużnym kształcie i zapachu drewna to pellet – paliwo XXI wieku. Tanie, ekologiczne i łatwo dostępne. Jedno z najchętniej wybieranych źródeł ciepła w polskich (i nie tylko) domach.
Czym dokładnie jest pellet? Czy proces jego produkcji jest tak prosty jak się wydaje? Skąd taka popularność tego źródła energii? Przyjrzyjmy się bliżej pelletowi i poszukajmy odpowiedzi na powyższe pytania.
Pellet – jak to się zaczęło
Pellet jako materiał opałowy znany jest od ponad 100 lat. Jego rozpowszechnienie przyspieszył ogólnoświatowy kryzys naftowy na początku lat 70-tych XX wieku. Zmusił on ludzi do poszukiwania bardziej ekonomicznych i ekologicznych źródeł energii. Pomysł wykorzystania trocin i odpadów po obróbce drewna okazał się strzałem w 10-tkę.
Już w połowie lat 70-tych powstała pierwsza fabryka pelletu. Zlokalizowana w amerykańskim stanie Oregon, produkowała biopaliwo wyłącznie do celów przemysłowych. Do roku 1983 powstało już około dwudziestu nowych fabryk, a także pierwszy kocioł na pellet. Jego pomysłodawcą i konstruktorem był Jerry Whitefield – inżynier lotnictwa. Wynalazek został doceniony na targach w Nevadzie, wpływając ma upowszechnienie pelletu wśród indywidualnych użytkowników.
W latach 80-tych biomasa drzewna dociera do Europy, początkowo jako paliwo wykorzystywane do celów przemysłowych. Pionierami były Dania i Szwecja, ale już w latach 90-tych dołączają również Niemcy, Austria i inne kraje europejskie.
Polska rozpoczyna produkcję pelletu późno, bo dopiero w XXI wieku. Przy czym wWytwarzane u nas biopaliwo trafiało początkowo wyłącznie na eksport. Niewiele osób posiadało kocioł umożliwiający spalanie biomasy drzewnej. Obecnie pellet jest jednym z najpopularniejszych materiałów opałowych w naszym kraju. Na duże zainteresowanie nim wpływa ekologiczny charakter, który idealnie wpisuje się w stawiane przez Unię Europejską wymagania odnośnie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Nie bez znaczenia jest również atrakcyjna cena, wysoka dostępność i łatwość eksploatacji.
Jak powstaje pellet
Produkcja pelletu jest procesem wielopoziomowym i zautomatyzowanym, a przy tym ciekawym. Do wytworzenia biomasy wykorzystuje się odpady drzewne, pochodzące z tartaków i zakładów stolarskich W ten sposób dostają one tzw. drugie życie. Warto podkreślić, że do produkcji pelletu nie ścina się drzew. Wykorzystuje się wyłącznie pozostałości, które i tak nie znalazłyby innego zastosowania.
Zanim pellet trafi do odbiorcy, zostaje poddany wieloetapowemu procesowi obróbki.
Rozdrabnianie i czyszczenie pelletu surowca
Celem jest usunięcie wszelkich niepożądanych zanieczyszczeń i elementów, tj. kamieni, metalu, piasku czy żwiru. Po oczyszczeniu wióry i trociny trafiają do specjalnego urządzenia, które wstępnie rozdrabnia je na frakcję o mniejszych rozmiarach. Tak przygotowany surowiec może zostać poddany kolejnym etapom.
Suszenie
Jeśli trociny są zbyt mokre trzeba je osuszyć. Usunięcie nadmiaru wilgoci jest kluczowe, ponieważ woda mogłaby wpłynąć na jakość procesu spalania i wydajność opału. Suszenie odbywa się w specjalnych suszarkach bębnowych, gdzie trociny poddawane są działaniu ciepłego powietrza. W efekcie poziom wilgotności pelletu spada z 50-60% do nawet 10%.
Granulacja
Wysuszone trociny o odpowiedniej wilgotności mogą być poddane dalszej obróbce. W specjalnym granulatorze zostaje im nadany właściwy kształt i rozmiar, który umożliwi spalanie w nowoczesnych, ekologicznych kotłach. Pod wpływem odpowiedniego nacisku zrębki drewniane zostają sprasowane, bez konieczności użycia dodatkowych substancji sklejających. Ich rolę pełni wytwarzana przez drewno lignina.
Pakowanie i składowanie
Zwieńczeniem procesu produkcji jest konfekcjonowanie. Pakowany w 15-sto kilogramowe worki pellet zostaje załadowany na palety, a następnie przewieziony do magazynu, gdzie leżakuje, czekając na sprzedaż.
Do odbiorcy trafia w formie granulek o średnicy 6-8 mm i długości do 3 cm. Dostępny na rynku pellet może mieć różny kolor. Zróżnicowana barwa wynika z rodzaju drzewa, jakie zostało wykorzystane do produkcji paliwa. Trociny świerkowe, brzozowe lub sosnowe dają pellet o jasnym zabarwieniu. Zrębki z dębu, kasztana, orzecha czy wiśni tworzą pellet o ciemniejszym kolorze. Sama barwa nie ma znaczenia dla jakości paliwa. Na jego parametry wpływa natomiast rodzaj drzew – pellet iglasty jest bardziej kaloryczny, przez co ma większą wydajność. Duże znaczenie ma zachowanie odpowiednich standardów jakościowych, na każdym etapie produkcji pelletu. Wpływają one nie tylko na jakość opału, ale również na czystość procesu spalania pelletu.
Dlaczego warto wybrać pellet jako materiał opałowy
Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań. Mamy ekologiczne pompy ciepła, wygodne w użytkowaniu ogrzewanie gazowe, tani i wydajny opał węglowy. Pellet jest paliwem, które idealnie łączy w sobie wszystkie te cechy.
Wydajność pelletu jest zbliżona do węgla
Jedną z większych zalet paliwa z biomasy drzewnej są jego właściwości energetyczne, dzięki którym może konkurować z opałem węglowym. Dobrej jakości pellet osiąga kaloryczność od 17 MJ/kg do 25 MJ/kg, co czyni z niego paliwem niemal tak samo wydajnym jak np. ekogroszek. Tona pelletu zastąpić może około 450 litrów oleju opałowego i około 550 metrów sześciennych gazu ziemnego.
Spalanie pelletu to zerowa emisja CO2
Dobrej jakości pellet jest paliwem czystym. Do jego o produkcji stosuje się czyste drewno, bez lakierów, klejów czy polepszaczy. Emitowany w trakcie spalania dwutlenek węgla odpowiada ilości CO2, którą drzewo pochłania w ciągu swojego życia. Dlatego w jego przypadku właśnie mówi się o zerowym bilansie dwutlenku węgla. Wybierając dobry pellet o niewielkiej zawartości siarki i popiołu można palić nim z czystym sumieniem, ze świadomością, że nie przyczyniamy się do pomnażania zanieczyszczeń środowiska.
Pozostały po spaleniu popiół można wykorzystać jako naturalny nawóz, do użyźnienia gleby. Zawiera on bowiem związki takie jak wapń, magnez, potas czy sód. Na plus dla pelletu jest również fakt, że Pellet nie emituje nieprzyjemnego zapachu. Wręcz przeciwnie, w trakcie spalania w domu unosi się przyjemna woń drewna.
Pellet to czysta kotłowania i łatwe przechowywanie
W porównaniu z opałem węglowym pellet nie generuje zabrudzeń w kotłowni. W trakcie dozowania paliwa mogą się pojawić jedynie niewielkie ilości pyłu drzewnego. Ilość popiołu, jaka pozostaje po spaleniu tony pelletu to zaledwie 5 kg.
Również przechowywanie pelletu jest bezproblemowe. Pakowany jest w 15-sto kilogramowe worki, co znacznie ułatwia rozładunek i ułożenie w kotłowni, bez konieczności posiadania specjalnych zbiorników.
Pellet jest łatwy w eksploatacji
Kotły na pellet to nowoczesne urządzenia, których praca jest w większości zautomatyzowana. Nie ma konieczności ciągłego doglądania i sprawdzania czy piec pracuje prawidłowo. Wybrawszy kocioł z podajnikiem wystarczy dosypać paliwo raz na kilka dni. Automatyczna zapalarka pozwala na samoczynne wyłączenia i rozpalanie kotła, w zależności od panującej temperatury.
Pellet jest tani
Ekologiczne paliwa wcale nie muszą być drogie, a pellet jest tego najlepszym przykładem. Za tonę biomasy drzewnej trzeba zapłacić od 650 do 1200 zł. Cena zależy oczywiście od jakości paliwa.
Więcej o tym, na co zwrócić uwagę przy zakupie pelletu pisaliśmy tutaj: https://grzejemnieto.pl/pellet-ekologiczne-paliwo-w-dobrej-cenie/.
Podsumowując:
Pellet jest paliwem przyszłości. Dzięki niemu mamy szansę zredukować problem smogu. Jest drugim po Słońcu, najlepszym źródłem energii. Pompa ciepła czy gaz – choć ekologiczne, wciąż są bardzo drogie, przez co nie każdy może sobie na nie pozwolić. Kotły na pellet to opłacalne rozwiązanie nie tylko w nowych domach, ale również w starych budynkach, wymagających termomodernizacji.